Çin, Tayvan Konusunda Atom Tehditine Başvurmayacak
ABD ve Çin, 5 yıl aradan sonra ilk kez yarı resmi nükleer silah görüşmelerine yeniden başladı. Çinli temsilciler, ABD’li mevkidaşlarına Tayvan konusunda atom tehdidine başvurmayacaklarını belirtti. Bilgi, görüşmelere katılan iki Amerikalı delege tarafından verildi.
Çinli Yetkililerden Güvence
Çinli temsilciler, ABD’li muhataplarının Çin’in Tayvan konusunda bir çatışmada yenilgiye uğraması halinde nükleer silah kullanabileceği ya da kullanma tehdidinde bulunabileceği yönündeki endişelerini dile getirmelerinin ardından ABD’lilere güvence verdi. Ayrıntıları ilk kez Reuters’da yer alan ve “Track Two” olarak nitelenen görüşmeleri düzenleyen ABD’li akademisyen David Santoro, “Çinli yetkililer ABD tarafına, Tayvan konusunda nükleer silah kullanmadan konvansiyonel bir savaşta galip gelebileceklerine inandıklarını söylediler” dedi.
Track Two Görüşmeleri ve Katılımcılar
Track Two görüşmelerine katılanlar genellikle eski yetkililer ve akademisyenlerden oluşuyor. Hükümetler arası müzakereler ise Track One olarak isimlendiriliyor. Şanghay’da gerçekleşen ve iki gün süren görüşmelerde Washington, aralarında eski yetkililer ve akademisyenlerin de bulunduğu yaklaşık altı delege tarafından temsil edildi. Pekin ise görüşmelere aralarında birkaç eski Çin Halk Kurtuluş Ordusu (PLA) subayının da bulunduğu akademisyen ve analistlerden oluşan bir heyet gönderdi.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, Track Two görüşmelerinin “faydalı” olabileceğini belirtirken, bakanlığın görüşmelerden haberdar olduğunu ancak katılım göstermediğini ifade etti. Çin heyetinin üyeleri ve Savunma Bakanlığı ise sorulara yanıt vermedi.
Amerika ve Çin Arasındaki Anlaşmazlıklar
Nükleer silah sahibi iki ülke arasındaki gayri resmi görüşmeler, ABD ve Çin’in ekonomik ve jeopolitik konularda anlaşmazlığa düştüğü bir dönemde gerçekleşti. İki ülke Kasım ayında nükleer silahlarla ilgili Track One görüşmelerine kısa süreliğine yeniden başlamış ancak o zamandan bu yana görüşmeler durmuştu.
Çin’in nükleer cephaneliğinin 2021 ve 2023 yılları arasında yüzde 20’nin üzerinde arttığı tahmin ediliyor. Pentagon, Ekim ayında Çin’in “Tayvan’da konvansiyonel bir askeri yenilgi yaşaması ve bunun yönetimini tehdit etmesi halinde caydırıcılık sağlamak için nükleer güç kullanmayı da değerlendirebileceğini” açıklamıştı. Tayvan’ı kontrolü altına almak için güç kullanabileceğini birçok kez belirten Çin, son dört yılda ada ülkesinin etrafındaki askeri faaliyetlerini artırmış durumda.
